Ik zou het niet omschrijven als 'blij', maar ik was opgelucht toen ik de auto tot stilstand kon brengen. Bestemming bereikt, ik was thuis. Moe na de lange rit wou ik toch zo snel mogelijk samen met mijn gezin naar Darco toe. Ik dacht er niet aan 'hallo' te zeggen. Het enige dat in me omging was "Kunnen we nu meteen vertrekken?" We stapten meteen weer de auto in. Ik was er niet bij met mijn volle aandacht. Ik had bijna 4u de tijd gehad om te mijmeren tijdens mijn autorit naar huis.
"Heb je al een idee wat je nu met Darco gaat doen" vroeg mijn vriend.
"Ik weet het niet. Ik wil hem eerst zien." antwoordde ik snel. Mijn blik nog steeds voor me uit.
"De eigenaar van de weide heeft Darco alvast naar de weg gesleept. En er een zeil over gelegd."
Ik kon er niet aan denken. Wat erg. Hadden ze hem gesleept? Met een traktor? Ja, dat moest wel. Hij weegt wel enkele honderden kilo's. Het was zo'n 10 minuten rijden, maar het leek wel een uur.
We parkeerden de auto op een stukje gras naast de weide. Daar zag ik een grote bult liggen.
Een berg van plastiek, met allemaal stenen en palen er rond zodat het zeil niet zou wegvliegen.
"Hij is al wat gezwollen door de warmte. We mogen niet te lang wachten, hij kan zo hard zwellen dat het kan 'ontploffen'. Hebben ze me daarstraks gezegd. " zei mijn vriend voorzichtig.
"Ik weet het. Ik weet het. Ik weet het..." Ik bleef het maar zeggen terwijl ik twijfelend en ongemakkelijk in toertjes rond 'de berg plastiek' - die mijn lieve mooie Darco moest voorstellen -liep.
Waar zou ik de plastiek opheffen? Waar is zijn hoofd? Waar zijn de benen?
"Volgens mij ligt zijn hoofd hier." zei mijn vriend terwijl hij naar een kant van de berg wees. "Alstublieft, niet schrikken. Ben je zeker dat je hem wil zien?"
Ik ging gehurkt naast Darco zitten en verwijderde voorzichtig de keien en planken. Ik deed de plastiek angstig naar boven. Ik durfde zijn voorbenen niet te bekijken (
zie vorige blog), dus waagde ik me aan zijn mooie stevige achterhoeven. Ik kon mijn tranen niet bedwingen. Zo'n prachtig paard, hij was dood. Ik kon het niet geloven. Ik nam mijn tijd.
Iets hield me tegen om hem helemaal 'bloot' te leggen.
Bang om de wonde te zien? De zwelling van zijn buik? Ik weet het niet. Iets hield me tegen.
Samen met mijn zoontje legden we 2 bloemen neer aan zijn achterpoot. Daarna deden we de plastiek weer dicht. Tijdens onze terugweg zetten we het gesprek weer verder.
"Het wordt meer dan 30 graden de volgende dagen. We moeten redelijk snel een beslissing maken. Morgen ligt hij er 2 dagen."
"Ik weet het, ik hoor eerst eens bij mijn veearts wat de mogelijkheden zijn."
En dat deed ik. De volgende dag nam ik contact op met de dierenarts. Die kon me niet meteen een oplossing bieden. De meeste mensen kiezen voor het vilbeluik of sommigen kiezen voor crematie. Er zijn enkele paardencrematoria in Nederland en Vlaanderen. "Dit is wel redelijk kostelijk" voegde ze er aan toe.
Ik deed ook nog een oproep op Facebook. Daar kwam dezelfde feedback.
Het cremeren zou zo'n 1000 euro kosten... Ik liet me aanpraten dat dat wel erg veel geld was voor een paard.
Ik voelde me een beetje schuldig dat ik een crematie wou, dus koos ik er voor om een afspraak te maken bij het vilbeluik. Dat was een heel rationeel proces. Gewoon aangeven wanneer 'het afval' moet worden opgehaald.
Ok, dat deed ik.
Darco zou worden opgehaald overmorgen in de vroege ochtend. Ze doen dat omdat het dan 'minder opvalt'. Het is vrij shockerend als je getuige bent van dergelijk tafereel werd mij eerder gezegd. Ik kon er me iets bij voorstellen.
Na een lange dag ging ik naar bed. Ik probeerde wat te slapen, maar constant kwam de gedachte op van die grote grijper op de vrachtwagen die overmorgen zou komen. Hij zal Darco grijpen, omhoog tillen en in de bak 'gooien' bij andere dieren. Waarna de vrachtwagen zich na 'zijn toer' terug zal begeven naar het destructiebedrijf, waar het 'afval' wordt verhakseld in stukken van 5 cm en later wordt verwerkt tot vet of andere producten.
Het zweet brak me uit. Ik kon de slaap niet vatten. Ik wilde dit niet.
Ik bleef heel de nacht huiveren van het idee.
De volgende dag was ik nog steeds het wrak van de dag ervoor. Ik had de slaap niet kunnen vatten, en ik had mezelf al voorgenomen niet naar het werk te gaan.
Tegen de middag wist ik het zeker, ik flapte het er uit. "Ik wil Darco niet meegeven met Rendac."
Geschrokken keek mijn vriend me aan. "Ja, ik weet het zeker. Ik kan dit niet. Ik ga het mezelf nooit vergeven als ik dit doe. Ik was er al niet toen hij stierf... Ik kan hem niet zo oneerbiedig laten ophalen. Hij verdient een waardig afscheid."
Hoewel hij er niet meteen achter stond, begreep hij mijn standpunt.
Diezelfde dag belde ik naar het crematorium waarvan ik de meeste aanbevelingen via Facebook had ontvangen.
Ze zouden de volgende dag komen. Ik bracht meteen Rendac op de hoogte. "Mevrouw, ik ga het hier aanpassen in de computer. Leg voor alle zekerheid een papier op het paard zodat ze hem zeker niet meenemen morgenvroeg."
Paniek! Een papier? Wat als ze al om 5u langskomen? Is het dan al wel licht genoeg om het papier op te merken?
Ik voelde al meteen dat ik weer een slapeloze nacht tegemoet zou gaan. Het papier met dikke letters werd gelegd onder een steen. 'NIET MEENEMEN !'
Als het aan mij had gelegen, dan sliep ik bij hem om zeker te zijn dat ze hem niet zouden meenemen. Mijn vriend overtuigde me om toch maar thuis in mijn eigen bed te gaan liggen. We belden naar de eigenaar van de stal, die zou om 6u30 sowieso even gaan kijken en ons op de hoogte brengen.
Die ochtend kreeg ik bericht van de eigenaar van de stal dat Darco er nog lag. Een pak van mijn hart!
Rond de middag kwam de trailer er aan van een Nederlands crematorium. Ik stond ongeduldig te wachten. Iets in mij zei dat ik er graag bij wou zijn om hem in te laden. Ik wou dat het rustig en sereen kon verlopen, zonder hem pijn te doen. Vreemde verwoording, want hij was natuurlijk al dood en voelde niets meer. Doch wou ik hem in alle integriteit de trailer in krijgen. Zo geschiedde. De man liet me wel weten dat we echt geen dag meer langer hadden mogen wachten. "Dan had ik hem wellicht niet meer meegekregen op een mooie manier"
Ik begreep wat hij trachtte te zeggen.
De lieve man had een pallet met een katrol bij. Samen haalden we de plastiek af het lichaam van Darco. Hij lag er nu al enkele dagen en het had zeker wel een geur. Ik was zo blij Darco te zien, ik had dit gewoon veel eerder moeten doen.
Het viel best mee. Hij was wel erg gezwollen en zijn onderbeen was bijna volledig afgescheurd, maar toch was het een opluchting dat ik hem kon zien.
We namen zijn poten en rolden hem om. Zodat hij opnieuw zijdelings, nu op het pallet, lag. De katrol van de trailer trok hem zachtjes de trailer in. Zo kon het dus ook. Ik nam de bloemen die we bij hem hadden gelegd op en hield ze vast. De deur van de trailer ging dicht en ze vertrokken heel rustig richting Nederland. Dat was het dan.
De volgende dag zou ik de assen mogen ophalen in Nederland. Weer enkele uurtjes rijden. Ik had het ervoor over. De zon scheen en het was opnieuw een prachtige dag. Ik bedacht me dat Darco gewoon op de wei had kunnen staan. Lekker in het zonnetje, genietend van de dag. Vandaag niet, vandaag haal ik zijn as op.
Ik was hier helemaal niet op voorbereid. Ik kreeg een grote bak van bijna 40 kilogram mee! De assen van Darco, zo ongelooflijk veel. We reden terug naar huis.
"Wat ga je ermee doen? " Vroeg mijn vriend. "Uitstrooien, beetje bij beetje. Op de wei.'
Dat is wat ik deed. Ik zette de bak in een kruiwagen en liep er de weide mee op. In mijn hand een klein potje van 20 cl. Schepje per schepje, stapje per stapje strooide ik zijn assen uit op zijn laatste rustplaats.
Dit hield ik twee uur vol tot het moment dat de bak helemaal leeg was. In die tijd had ik alle emoties doorstaan. Er ging van alles door me heen. Ik stond daar, alleen in de wei, niemand om me heen. Twee uur lang.
Daarna nam ik al mijn spullen uit de stal mee naar huis. De borstels waar ik hem liefdevol mee verzorgde, het zadel dat ik jarenlang op zijn rug heb gelegd om leuke ritten te maken, de liksteen die nog niet gebruikt was maar waar hij sowieso nog van zou gaan smullen... Al de herinneringen. Ik nam ze mee. Nog niet wetend waar ik alles zou moeten stockeren thuis.
Toen was alles voorbij. Alsof hij er nooit was geweest. Niemand vroeg ernaar, alles ging zijn gewone gangetje. Ik was maanden diep verdrietig, maar het leven gaat voort. Hij was nu toch inmiddels al 1 week dood. Het zou nu toch stilletjes aan beter moeten gaan. Toch?
Enkele maanden geleden keek ik terug op wat ik heb doorgemaakt met Darco. Een vertrouwenspersoon of iemand die de angst en twijfel kan weghalen, een goede service die je helpt om waardig afscheid te nemen en de zaken praktisch voor je regelt... dat was een groot gemis. Het zou zo fijn zijn als ik iemand gehad had die bij me stond en die me alle mogelijkheden zou hebben uitgelegd. Ik heb ook geen aandenken of kaartjes laten maken. Misschien had ik een korte ceremonie kunnen doen met de andere eigenaars en paarden? In plaats van alles op mijn eentje te doen. Misschien had ik op een andere manier afscheid kunnen nemen? Misschien hadden ze me beter kunnen informeren over de toestand van Darco onder het zeil. Dan had alles anders geweest.
Door deze ervaring en die van Grijsje heb ik besloten
Dierbaar
op te starten. Een dienst die je helpt om inzicht te krijgen in de mogelijkheden bij het overlijden en je helpt bij praktische zaken waar je het liefst niet van wil wakker liggen.
Noteer het of sla het op in je telefoonboek. Wie weet kan het ooit van pas komen, misschien niet voor jezelf, maar misschien help je er op een dag iemand anders mee. Wij staan ter beschikking voor ALLE dieren, ook paarden. Een waardig afscheid is onze prioriteit.
Pascale Lequesne
Oprichter Dierbaar